X Jubileuszowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej „Per Artem ad Astra” – podsumowanie
X Jubileuszowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej „Per Artem ad Astra” przeszedł do historii. Trwający przez tydzień (od 21 do 27 sierpnia 2016 roku) festiwal jest wydarzeniem, którego organizatorami są: Krasnobrodzki Dom Kultury i Fundacja Młodzieżowej Orkiestry Kameralnej „Divertimento” z Warszawy zaś współorganizatorami: Burmistrz Krasnobrodu oraz krasnobrodzkie parafie – Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny i Zesłania Ducha Świętego. Patronat honorowy nad festiwalem objął Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda oraz małżonka Prezydenta Agata Kornhauser-Duda. Od samego początku funkcję dyrektora Festiwalu pełni Elżbieta Ostrowska – inicjatorka tego wydarzenia, prezes Fundacji Młodzieżowej Orkiestry Kameralnej „Divertimento”, a dyrektorem artystycznym jest dr hab. Jarosław Wróblewski. Patronat medialny nad festiwalem objęli: TVP 3 Lublin, Radio Lublin, Tygodnik Katolicki „Niedziela Zamojsko-Lubaczowska”, Tygodnik „Idziemy”, Katolickie Radio Zamość, Zamość onLine oraz Gazeta Krasnobrodzka. Sponsorzy Festiwalu to: Ośrodek Wypoczynkowy „NATURA” w Krasnobrodzie, TAT Elektronik Centrum Organów Kościelnych, Polskie Towarzystwo Bachowskie, Drukarnia „Zamdruk” w Skokówce oraz Bank Spółdzielczy w Tomaszowie Lubelskim.
Koncert inauguracyjny
Festiwal rozpoczął się Koncertem Inauguracyjnym w Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w niedzielę 21 sierpnia 2016 r. Licznie zgromadzoną publiczność powitał kustosz sanktuarium ks. prałat Eugeniusz Derdziuk, który dokonał oficjalnego otwarcia Festiwalu. Następnie głos zabrała Mariola Czapla – dyrektor Krasnobrodzkiego Domu Kultury, która przedstawiła organizatorów, patronów i sponsorów tego wydarzenia.
Potem nastąpiła część muzyczna wieczoru. Poprowadził ją Dyrektor Artystyczny festiwalu dr hab. Jarosław Wróblewski. Podkreślił on wyjątkowość tego wydarzenia. Wymieniając powody szczególnego charakteru koncertu wskazał na fakt iż odbywa się w ramach X Jubileuszowego Festiwalu, który organizowany jest „pod honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy oraz małżonki Prezydenta Agaty Kornhauser-Dudy. Patronat ten jest swoistą klamrą spinającą dziesięcioletnią historię Festiwalu, jako że pierwszy Festiwal objęła swym patronatem honorowym św. pamięci małżonka prezydenta Lecha Kaczyńskiego – Maria Kaczyńska”. Kolejnymi argumentami wpływającymi na wyjątkowość koncertu, które wymienił Dyrektor Artystyczny, są jego wykonawcy i repertuar przez nich prezentowany. Wykonawcami koncertu byli:
Prof. Józef Serafin – wybitny organista i pedagog Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie i Akademii Muzycznej w Krakowie, wychowawca wielu pokoleń znakomitych polskich organistów, laureatów międzynarodowych i krajowych konkursów organowych. Profesor związany jest z krasnobrodzkim festiwalem od początku jako juror konkursu organowego, ale także i wykonawca koncertów.
Magdalena Lewoc – laureatka VIII Ogólnopolskiego Konkursu Organowego w Krasnobrodzie. Przedstawiając sylwetkę młodej organistki Dyrektor Artystyczny powiedział: „Pośrednim owocem wieloletniej pracy pedagogicznej profesora Serafina jest niewątpliwie osoba Magdaleny Lewoc […]. Jej talent i drogi jego rozwoju prowadziły ją przez pracę pod kierunkiem prof. Ewy Wołczek w Suwałkach, pod kierunkiem dr hab. Jarosława Wróblewskiego w Warszawie i uczestnictwo w wielu kursach mistrzowskich polskich i zagranicznych artystów […]. Potwierdzeniem jej talentu i umiejętności są liczne konkursy organowe, których laureatką została[…].
Magdalena Lewoc wykonała dzieła dwóch kompozytorów: Johanna Sebastiana Bacha i Maxa Regera, natomiast prof. Józef Serafin utwory Feliksa Nowowiejskiego, Johannesa Brahmsa, Maxa Regera i Louisa Alfreda Jamesa Lefebure-Wely.
XIX Warsztaty Muzyczne
Warsztaty Muzyczne zaznaczyły się w tym roku znaczącym rozwojem. Pojawiły się nowe specjalności i nowi wykładowcy. Po raz pierwszy w Krasnobrodzie zagościły harfy i to w ilości imponującej – 9 instrumentów. Klasę mistrzowską poprowadziła wybitna harfistka i pedagog z Warszawy pani Anna Piechura-Gabryś. Drugim instrumentem był klawesyn. Krasnobrodzka publiczność zna już ten instrument z koncertów festiwalu „Per Artem ad Astra” z lat ubiegłych. Na tegorocznych warsztatach gościł pan Andrzej Zawisza z Akademii Muzycznej w Krakowie. Poprowadził on bardzo interesujący kurs poświęcony barokowej sztuce akompaniamentu improwizowanego na podstawie basso continuo, skierowany przede wszystkim do uczestników IX Ogólnopolskiego Konkursu Organowego. Pan Zawisza współprowadził też razem z p. Leszkiem Firkiem zajęcia dla młodych adeptów gry na instrumentach smyczkowych, akompaniując im na klawesynie.
Warsztaty uwieńczone zostały koncertem uczestników i wykładowców 25 sierpnia, w kościele Zesłania Ducha Świętego.
„Listy Fryderyka Chopina i George Sand”
„Ludzie listy piszą, zwykłe, polecone
Piszą, że kochają, nie śpią lub całują cię
Ludzie listy piszą nawet w małej wiosce
Listy szare, białe, kolorowe”
Tymi słowami powitał zgromadzoną publiczność dr hab. Jarosław Wróblewski – dyrektor artystyczny festiwalu zapowiadając spektakl słowno-muzyczny pt. „Listy Fryderyka Chopina i George Sand” w dniu 23 sierpnia 2016 roku w kościele Zesłania Ducha Świętego w Krasnobrodzie. Wszyscy wielbiciele literatury, teatru i muzyki mogli podziwiać tam artystów scen polskich: Ewę Domańską i Piotra Bajora, którzy wraz ze wspaniałą harfistką Anną Piechurą-Gabryś przenieśli nas w atmosferę chopinowskiego świata przybliżając te wspaniałe postaci. Szacuje się, że korespondencja Chopina i Sand liczyła około 400 listów, z których ocalało jedynie 23 listy Fryderyka i 9 listów Georg. Z informacji zawartych w tej listownej relacji trudno jest zbudować jednoznaczny obraz związku tych dwóch indywidualności. Z tego też powodu wśród listów czytanych przez Ewę Domańską i Piotra Bajora znalazły się także fragmenty korespondencji do osób trzecich – przyjaciół obydwojga. W nich to właśnie para mówi o sobie nawzajem. Czytane przez aktorów fragmenty opatrzone były znakomitą muzyką m.in. F. Chopina, która była klamrą łączącą to wyjątkowe spotkanie. Portret Chopina i Sand przedstawiony przez wspaniałych artystów bardzo podobał się publiczności, która podziękowała gromkimi brawami za tę słowno-muzyczną ucztę. Na koniec głos zabrał gospodarz parafii ks. proboszcz Roman Sawic, który dziękując zarówno artystom jak i wszystkim przybyłym wyraził nadzieję na kolejne spotkania i na to, by głód takich właśnie wydarzeń prowadził do ich inicjowania, aby człowiek w dzisiejszej pędzącej rzeczywistości mógł choć na chwilę się zatrzymać.
Filmy o Paderewskim
„Paderewski. Człowiek czynu, sukcesu i sławy” oraz „Ameryka Paderewskiemu” – te dwa filmy można było zobaczyć w Krasnobrodzkim Domu Kultury w środowy wieczór 24 sierpnia 2016r. Oprócz dobrego dokumentalnego kina prezentującego sylwetkę wybitnego Polaka – pianisty, kompozytora, działacza niepodległościowego i polityka – Ignacego Jana Paderewskiego, można też było porozmawiać z Wiesławem Dąbrowskim – reżyserem tych dwóch filmów, który był gościem wieczoru poświęconego Paderewskiemu. Po obejrzeniu pierwszego dokumentu zatytułowanego „Paderewski. Człowiek czynu, sukcesu i sławy” widzowie mogli na świeżo porozmawiać z jego twórcą dzieląc się swoimi refleksjami i zadając pytania, na które reżyser chętnie odpowiadał. A było o czym rozmawiać, bowiem film w 2014 roku zdobył m.in. nagrodę za najlepszy dokumentalny film historyczny na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych „DocMiami” w Roca Baton na Florydzie, „Srebrną Szablę” w kategorii Najlepszy Film Historyczny na „Międzynarodowym Festiwalu Filmów Historycznych i Wojskowych” w Warszawie oraz Certificate of Merit w kategorii Nagrody Telewizyjne na 50. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Chicago. W drugim filmie „Ameryka Paderewskiemu” można było zobaczyć jak wielką postacią, nie tylko dla Polonii Amerykańskiej, ale i dla samych Amerykanów był i nadal jest Ignacy Jan Paderewski. Obie prezentacje nagrodzone zostały gromkimi brawami a kolejne pytania i wymiana myśli między publicznością a reżyserem były ostatnim punktem tego jakże ciekawego i niosącego wiele treści spotkania.
Koncert muzyki solowej i kameralnej
W dniu 25 sierpnia 2016 roku w kościele pw. Zesłania Ducha Świętego w Krasnobrodzie odbył się koncert, w którym wystąpili uczestnicy XIX Warsztatów Muzycznych (Kursu Smyczkowego i Warsztatów Harfowych) wraz ze swoimi pedagogami. Publiczność mogła podziwiać program przygotowywany tym razem, nie jak zazwyczaj na sobotni finał festiwalu, lecz o dwa dni wcześniej – we czwartek.
Pierwszą część koncertu wypełniły subtelne dźwięki harf w utworach solo i w unikalnym, dziewięcioosobowym zespole. Występ to prezentacja efektów pracy uczestników Warsztatów Harfowych, które po raz pierwszy odbyły się w Krasnobrodzie. Wraz z uczestnikami wystąpiła prowadząca warsztaty – wybitna harfistka i pedagog pani Anna Piechura-Gabryś.
Po przerwie zaprezentowali się uczestnicy Kursu Smyczkowego tworzący orkiestrę festiwalową. Pan Leszek Firek, specjalista w interpretacji muzyki barokowej, zaproponował tym razem ambitny program muzyki włoskiej z XVII i XVIII wieku (Fontana, Corelli, Vivaldi). To epoka, w której narodziły się skrzypce, a ich ojczyzną były, jak wiadomo, Włochy. Wyłonieni z zespołu soliści jak i cała orkiestra zaprezentowali się bardzo pięknie. Trzeba podkreślić także udział w koncercie samych wykładowców, pana Leszka Firka na skrzypcach barokowych i pana Andrzeja Zawiszy na klawesynie.
IX Ogólnopolski Konkurs Organowy
W tegorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu Organowego wzięło udział 5 uczestników reprezentujących szkoły muzyczne w Tarnowie, Suwałkach, Wrocławiu, Warszawie i Zamościu. Po raz pierwszy uczestnikiem konkursu był reprezentant naszego regionu. Uczestników konkursu oceniało Jury w składzie: przewodniczący – dr hab. Jarosław Wróblewski z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie oraz członkowie: prof. Józef Serafin – z Akademii Muzycznej w Krakowie i Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie i dr Jadwiga Kowalska z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Przesłuchania konkursowe odbyły się w dniu 25.08.2016 roku w Sanktuarium NNMP w Krasnobrodzie na organach firmy Kamiński. O wynikach konkursu jego uczestnicy zostali poinformowani w tym samym dniu w Krasnobrodzkim Domu Kultury, natomiast oficjalne ogłoszenie wyników połączone z wręczeniem nagród i Koncertem Laureatów odbyło się podczas koncertu na zakończenie festiwalu w dniu 27 sierpnia 2016r.
A oto wyniki: I Nagroda –SEBASTIAN KUCZYŃSKI, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. w Suwałkach, nauczyciel: Ewa Wołczek, II Nagroda – MICHAŁ GRESZTA, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II st. im. Karola Szymanowskiego w Zamościu, nauczyciel: Tomasz Bębenek, III Nagroda – MACIEJ LEWANDOWICZ, Państwowa Szkoła Muzyczna II st. im. Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu, nauczyciel: dr hab. Piotr Rojek. Ponadto Jury przyznało dwa równorzędne wyróżnienia, które otrzymali: JAKUB GAWEŁEK – Zespół Szkół Muzycznych w Tarnowie, nauczyciel: Wiesław Kaczor, ANDRZEJ TUREK – Zespół Państwowych Szkół Muzycznych nr 4 im. Karola Szymanowskiego w Warszawie, nauczyciel: Piotr Grinholc.
Laureatom i wyróżnionym gratulujemy.
Kurs Interpretacji Muzyki Organowej
Oprócz udziału w konkursie organowym młodzi organiści mieli możliwość poszerzenia wiedzy i umiejętności poprzez udział w Kursie Interpretacji Muzyki Organowej. Kurs prowadzili jurorzy konkursu, doświadczeni pedagodzy i organiści – dr Jadwiga Kowalska z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II oraz dr hab. Jarosław Wróblewski z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. W tym roku uczestnicy kursu mieli też niepowtarzalną okazję do udziału w kursie „Basso continuo – barokowa sztuka akompaniamentu improwizowanego na klawesynie i organach”, który prowadził Andrzej Zawisza z Akademii Muzycznej w Krakowie.
Zakończenie festiwalu
Festiwal zakończył się w sobotę 27 sierpnia 2016 r. w Sanktuarium Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krasnobrodzie. O godz. 18.00 odprawiona została Msza Święta dziękczynna w intencji organizatorów, wykonawców i wszystkich zaangażowanych w organizację tego przedsięwzięcia. Eucharystii przewodniczył i homilię wygłosił J.E. ks. bp dr Mariusz Leszczyński – biskup pomocniczy Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej.
O godz. 20.00 rozpoczął się koncert zamykający jubileuszową edycję festiwalu. Poprowadził go dr hab. Jarosław Wróblewski – dyrektor artystyczny festiwalu. Koncert składał się z dwóch części – Koncertu Laureatów i Koncertu Finałowego z udziałem Krzesimira Dębskiego.
Koncert Laureatów
Koncert Laureatów rozpoczął się od oficjalnego ogłoszenia wyników IX Ogólnopolskiego Konkursu Organowego, którego dokonał dyrektor artystyczny festiwalu i jednocześnie przewodniczący jury konkursu dr hab. Jarosław Wróblewski. Wraz z nim wręczenia nagród dokonali: Elżbieta Ostrowska – dyrektor festiwalu, dr Jadwika Kowalska – jurorka konkursu i Kazimierz Misztal – Burmistrz Krasnobrodu. Laureat I Nagrody Sebastian Kuczyński otrzymał statuetkę festiwalową oraz zaproszenia do udziału w koncertach: w ramach cyklu „Koncerty u św. Marcina” w Krakowie – Nagroda Polskiego Towarzystwa Bachowskiego, podczas Inauguracji XI Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej „Per Artem ad Astra” Krasnobród 2017 – Nagroda Organizatorów Festiwalu, w Kościele pw. Św. Michała Archanioła w Soli w dniu 2 października 2016 roku – Nagroda Parafii św. Michała Archanioła w Soli. Laureat II Nagrody Michał Greszta otrzymał zaproszenie do udziału w Międzynarodowym Festiwalu Organowym Młodych „Juniores Priores Organorum Sejnensis” w Sejnach w 2017 roku – nagroda Organizatorów Festiwalu w Sejnach. Ponadto wyżej wymienieni laureaci oraz Laureat III Nagrody Maciej Lewandowicz otrzymali dyplomy laureata, nagrody finansowe od Burmistrza Krasnobrodu, płyty od Polskiego Towarzystwa Bachowskiego, nagrody firmy TAT Elektronic. Po rozdaniu nagród rozbrzmiała muzyka. Jako pierwszy zagrał Maciej Lewandowicz wykonując utwór własny Passacaglia h-moll, następnie wystąpił Michał Greszta z utworem Mariana Sawy – Fuga-Bolero i na zakończenie tej części koncertu zagrał Sebastian Kuczyński – prezentując utwór Preludium d-moll Tadeusza Jerzęckiego.
Krzesimir Dębski – Koncert Finałowy
Koncert finałowy to spotkanie z Krzesimirem Dębskim i muzyką tego wybitnego polskiego kompozytora, a także dyrygenta, skrzypka jazzowego, aranżera i producenta muzycznego, który za swoją działalność artystyczną otrzymał wiele prestiżowych nagród i wyróżnień zarówno w kraju jak i poza jego granicami. Wykonanie koncertu związane było z zaawansowanymi i skomplikowanymi przygotowaniami logistycznymi w kościele. Stworzenie miejsca dla dużej grupy orkiestrowej, usytuowanie mikrofonów i kamer (koncert został zarejestrowany), a wreszcie zapewnienie sprawnej koordynacji pomiędzy dyrygentem a organistą (w tej roli Krzysztof Ostrowski) były warunkiem realizacji tego przedsięwzięcia. Podczas koncertu Mistrz wystąpił w poczwórnej roli: kompozytora, dyrygenta, skrzypka i prowadzącego koncert. Ta wspaniała uczta duchowa w wykonaniu Krzesimira Dębskiego oraz Młodzieżowej Orkiestry Kameralnej DIVERTIMENTO przy aktywnej współpracy Elżbiety Ostrowskiej jako subdyrygenta i dyrygenta oraz solistów: Weroniki Grozdew-Kołacińskiej – sopran, Barbary Kaczyńskiej – alt i Rafała Grozdew – tenor, rozpoczęła się od Benedictus z MISSA BREVIS (1989). W dalszej części koncertu licznie zgromadzona publiczność z wielkim zainteresowaniem wysłuchała MUZYKI KRESOWEJ (2016) – utworu składającego się z pięciu części: Dom dzieciństwa – Dojrzewanie serc – Dzban – Zachwyt – Krasnobród. Warto wspomnieć, że to wyjątkowe prawykonanie zostało zrealizowane przez Kompozytora na specjalną prośbę krasnobrodzkiego Festiwalu. Autorem słów jest Krzysztof Kołtun.Kolejne kompozycje, które zostały wykonane podczas koncertu pod batutą twórcy to CANTABILE in h (1982) i PIEŚŃ SYBERYJSKA (2012). Każdy z zaprezentowanych utworów nagradzany był gromkimi brawami, a na koniec były owacje na stojąco. Oczywiście nie mogło obyć się bez bisu. „Dumka na dwa serca” z filmu „Ogniem i mieczem” w porywającym wykonaniu artystów i …publiczności zamknęła ten wspaniały wieczór. Podziękowaniem dla wszystkich wykonawców koncertu były brawa publiczności i kwiaty od organizatorów. Oficjalnego zakończenia X Jubileuszowego Festiwalu Muzyki Organowej i kameralnej „Per Artem ad Astra” dokonała dyrektor Festiwalu Elżbieta Ostrowska.
To był wyjątkowy koncert, tak jak i wyjątkowy był cały festiwal. Dostarczył on wiele niezapomnianych wrażeń, które na długo pozostaną w naszej pamięci. Wiele osób i instytucji miało swój udział w organizacji tego wydarzenia i im wszystkim należą się serdeczne podziękowania. Szczególne słowa wdzięczności, za ogromny wkład pracy i zaangażowanie w organizację festiwalu dla kierownictwa festiwalu – Dyrektora Elżbiety Ostrowskiej i Dyrektora Artystycznego dr hab. Jarosława Wróblewskiego oraz dla Marioli Czapla – dyrektora Krasnobrodzkiego Domu Kultury, wyraziły władze samorządowe Krasnobrodu – Burmistrz Kazimierz Misztal i doradca burmistrza Janusz Oś. Do słów podziękowań dołączyli kwiaty i okolicznościowe grawertony. Podziękowania należy też skierować do publiczności – zarówno mieszkańców miasta i sąsiednich miejscowości, jak i turystów oraz kuracjuszy przebywających w Krasnobrodzie, którzy chętnie korzystali z oferty wydarzeń kulturalnych oferowanych w ramach festiwalu.
