156. rocznica bitwy Powstania Styczniowego pod Krasnobrodem

DSC 2788

   Krasnobród uczcił powstańców styczniowych
Z kart historii

Dzień 24 marca 2019r. był słoneczny, ciepły i spokojny, ale 156 lat temu tak nie było. Był to dzień ponury, chłodny, deszczowy i niespokojny. Napawał on mieszkańców Krasnobrodu grozą, niepokojem i lękiem o swoje mienie a nawet i życie. Dzień 24 marca 1863r. na trwałe zapisał się na kartach historii ziemi krasnobrodzkiej. W godzinach rannych oddział powstańczy pod wodzą płk-a Marcina Borelowskiego ps ,, Lelewel” stoczył nierówną walkę z Moskalami pod wodzą mjr-a Jakowa Ogolina w uroczysku św. Rocha pod Krasnobrodem. Walka była zacięta i krwawa, nasycona dźwiękami kos i pałaszy. Jednak ,,Lelewel’ widząc przewagę wroga wydał rozkaz odwrotu, ale powstańcy mający głęboko wyrytą w sercu tęsknotę za wolnością, chcieli walczyć dalej. Zginęło wtedy 42 powstańców i ponad 100 Moskali. Niektórzy stawiają pytanie: Czy ta bitwa miała sens? Miejscowi historycy twierdzą, że miała sens, ponieważ powstańcy niezłomni mimo mniejszości podjęli walkę osłabiając tym samym siłę wroga. Książki historyczne piszą o klęsce powstańców

styczniowych walczących pod Krasnobrodem, a w innych przypadkach, walka nierozstrzygnięta .Sadzę, że nie można tu mówić o klęsce, ponieważ powstańcy wykazali się poświęceniem, odwagą, a niektórzy nawet złożyli na polu walki najwyższą ofiarę -swoje zycie pokazując przez to, że są Polski warci. Zginęło wielu szlachetnych ludzi w sile wieku z rąk nieludzkiego zaborcy po to, aby inni byli szczęśliwi, wolni, mieli dom, rodzinę. Należy tu przytoczyć słowa jako testament i dziedzictwo narodowe -,,Zachowali się jak trzeba”.
Historia pomnika Powstańców Styczniowych
Jako regionalistkę proszono mnie, aby na lamach ,,Gazety Krasnobrodzkiej” wyjaśnić , gdzie stał krzyż upamiętniający powstańców styczniowych, czy w miejscu pola bitwy (w dolinie św. Rocha), czy na cmentarzu parafialnym. Już wyjaśniam. Po zakończonej bitwie, gdy wszystko ucichło, grupa mężczyzn z miasteczka Krasnobród udała się na miejsce bitwy. To co zobaczyli ,przeszło ich oczekiwania. Pobojowisko spłynęło krwią. Wzruszyli się głęboko. Za zgodą władz carskich mężczyźni załadowali pokrwawione i poranione ciała na furmanki i złożyli do wcześniej wykopanego dołu na skraju cmentarza i przykryli ziemią. Aby zatrzeć pamięć o tym zdarzeniu, zaborca nie pozwolił stawiać w tym miejscu ani krzyża, ani usypać kopca, ani też sadzić roślin ozdobnych czy zapalić świeczek. Ale natura zrobiła swoje. Po kilku latach na mogile zbiorowej wyrósł piękny krzak bzu, a woń jego kwiatów roznosił się po okolicy i nie pozwolił zapomnieć o przelanej krwi powstańców. Rosjanie nie sądzili nawet, że nad tym miejscem czuwa Bóg z wyżyn nieba i Matka Boża Krasnobrodzka .Nie przeczuwali też jednego, że ofiary słusznego oporu przeciwko zniewoleniu zakopane tu, to ziarno pamięci które wyda owoc obfity dla przyszłych pokoleń. Kobiety przechodząc obok tego miejsca pochylały głowę z czcią i godnością oraz modlili się o wieczne szczęście dla poległych wiodących naród ku niepodległości. Tak było aż do 1916 roku -,,odwilży rosyjskiej”. Staraniem krasnobrodzkich społeczników na cmentarnej mogile powstańczej ustawiono trzymetrowy krzyż dębowy z napisem ,,Boże zbaw Polskę”, a mogiłę otoczono ogrodzeniem. Od tego czasu godnie czczono pamięć o powstańcach. Ale krzyż nie wytrzymał próby czasu. W 1930r w miejscu starego krzyża w ramach ofiarnego czynu społecznego stanął piękny kamienny pomnik orła rozrywającego dziobem kajdany zwany potocznie ,,Orłem”. Jednak w 2008 r został rozebrany ze względu na to, że kamień zaczął się kruszyć i zagrażał bezpieczeństwu ludzi. Na tym miejscu ustawiono nowy pomnik orła zbliżony wyglądem do poprzedniego, którego autorem jest krasnobrodzki artysta rzeźbiarz- Andrzej Gancarz. Pomnik
Powstańców Styczniowych jest najwyższym wyrazem pamięci o waleczności powstańców styczniowych. Stał się też symbolem wdzięczności krasnobrodzian za odzyskaną niepodległość w hołdzie tym, których głosy zamilkły na zawsze, których miłość do Ojczyzny była potwierdzona ofiarą krwi. W tym miejscu nawet sosny rosnące blisko pomnika pochylają swoje gałęzie ku ziemi, oddając hołd poległym, a ptaki na drzewach zanoszą ku niebu pieśni chwały dla niezłomnych. Wystarczy tylko przyjść na to miejsce przy ul. Spokojnej i otworzyć oczy, uszy i serce. Czy może być coś piękniejszego niż ten obraz . A te skrzyżowane dwie kosy, godło Polski i herb Krasnobrodu w bramie naprzeciw ,,Orła” mówią same za siebie . Tu na cmentarzu można przeżyć prawdziwą lekcję historii i pogłębić patriotyzm lokalny. Zdaniem ks. Prałata Romana Marszalca jest to miejsce uświęcone, ponieważ pomnik ,,Orła”” kryje relikwie powstańców styczniowych, czyli ich kości. To słuszne stwierdzenie.
Obchody 156 rocznicy obchodów bitwy pod Krasnobrodem
Uroczystość została zorganizowana po raz trzeci i zgromadziła: władze Krasnobrodu min; burmistrza Kazimierza Misztala, radną powiatu zamojskiego p. Agnieszkę Adamczuk, radnych Rady Miejskiej w Krasnobrodzie, dyrekcję Zespołu Szkół w Krasnobrodzie- dyr. P Elżbietę Działa , z-cę dyr. Krystynę Czapla, dyrekcję , pracowników KDK, Biblioteki Publicznej w Krasnobrodzie, poczty sztandarowe Szkoły Podstawowej im . 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Krasnobrodzie, Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Jana Pawła II w Krasnobrodzie, harcerzy ze Stowarzyszenia Harcerstwa Katolickiego ,,Zawisza”, Krasnobrodzki szczep św. Rocha nauczyciele szkół gminnych , dzieci ,młodzież szkół i mieszkańców Krasnobrodu i okolic. Obchody rocznicowe rozpoczął o godz. 9.00 patriotyczny program słowno – muzyczny w Krasnobrodzkim Sanktuarium Maryjnym w wykonaniu uczniów Zespołu Szkół w Krasnobrodzie pod kierunkiem nauczycieli: Grażyny Nowosad i Magdy Antoniak. Po tym programie miała miejsce msza św. w intencji powstańców styczniowych, którą celebrowali :ks. prałat dr Eugeniusz Derdziuk i ks. prałat Roman Marszalec, a homilię wygłosił ks. Stanisław Zając. W trakcie mszy św. ks. Prałat Roman Marszalec pokazał zebranym archiwalny dokument dla potomnych pisany ręką dominikanina, przeora o. Ludwika Turzynieckiego w dn. 14 września 1864r., z którego dowiedzieliśmy się o tragiźmie czasów powstania styczniowego. Przetrwał on do obecnych czasów. ks. prałat podkreślił też, że są to jakby relikwie o dominikanów, zachowane w dobrym stanie. O oprawę muzyczną mszy św. zadbała Krasnobrodzka Orkiestra Dęta. Po zakończonej eucharystii uczestnicy obchodów przeszli w uporządkowanym szyku w rytm utworów patriotycznych wykonywanych przez Krasnobrodzką Orkiestrę Dętą, która maszerowała na czele, za nią szły poczty sztandarowe, delegacje samorządowców, szkół instytucji, stowarzyszeń oraz mieszkańców miasta i gminy. Po przybyciu pod pomnik zebrani odśpiewali Hymn Narodowy, a następnie ks. prałat dr Eugeniusz Derdziuk poprowadził modlitwę w intencji powstańców styczniowych walczących o niepodległość ojczyzny. Potem zebrane delegacje z delegacją władz samorządowych, powiatowych i kościelnych na czele , złożyli wiązanki i zapalono znicze. Warte honorową przy ,,Orle” trzymali harcerze. Następnie głos zabrał burmistrz Kazimierz Misztal, który podziękował wszystkim za przygotowanie tej uroczystości i uczestnictwo w niej Zwieńczeniem niedzielnych uroczystości było wspólne pamiątkowe zdjęcie. Warto dodać, że obchody 156 rocznicy bitwy pod Krasnobrodem zostały utrwalone przez TVP 3 Lublin, która przygotowała krótki materiał filmowy o tym wydarzeniu. Został wyemitowany w Panoramie Lubelskiej w dn. 24 marca 2019r. o godz. 21.00. Organizatorami patriotycznych uroczystości byli: Burmistrz Krasnobrodu, Krasnobrodzki Dom Kultury, Parafia Nawiedzenia NMP w Krasnobrodzie i Zespół Szkół w Krasnobrodzie. Obchody 156 rocznicy bitwy pod Krasnobrodem przeszły do historii współczesnej , którą tworzymy i która kształtuje naród. oraz jako przekaz jest niesiona ku przyszłości .W imieniu organizatorów serdecznie dziękuję wszystkim zaangażowanym w organizację uroczystości rocznicowych.
Alina Słota

Galeria

Możesz również polubić…

Skip to content